Son Paylaşımlar

Sitemize Hoşgeldiniz NeverFap Türkiye

Bize katılmak için kayıt olabilir veya giriş yapabilirsiniz.

Forum Rehberi >>>

Neverfap Türkiye Forum kurallarını öğrenmeniz ceza almanızı engeller. Kurallarımızı okuyunuz. Sağdaki simgeye tıklayarak gidebilirsiniz.

Yönetimle İletişime Geç >>>

Sitemizi kullanırken yaşadığınız sorun ve önerilerinizi yöneticiler ile paylaşabilirsiniz. Sağdaki simgeye tıklayarak gidebilirsiniz.

İnternet Pornografisi Bağımlılığının Nörobilimi: Bir İnceleme Ve Güncelleme

Winston Smith

Venüs Yolcusu
Çevirmen Üye
Komando
Katılım
22 Eyl 2021
Mesajlar
32
Tepki puanı
90
Puanları
24
Konum
Bozgun Konutları
Makalenin bağlantısı:

(ç.n: Metinde geçen davranışsal bağımlılık ile maddesel bağımlılık arasındaki fark maddesel bağımlılıkta belli bir maddenin vücuda alınmasıdır. Fakat davranışsal bağımlılıkta böyle bir durum söz konusu değildir kendi içinde olup biter. Davranışsal bağımlılık için örnek: Pornografi. Maddesel bağımlılık için örnek: Uyuşturucu kullanımı.

IA: İnternet Bağımılığı

IGD: İnternet oynama bozukluğu

IPA: İnternet Pornografisi Bağımlılığını)

İnternet Pornografisi Bağımlılığının Nörobilimi: Bir İnceleme ve Güncelleme


Abstract: Biçoğumuz ,insan beynindeki ödül sistemine potansiyel olarak etki eden birçok davranışın ,en azından bazı bireylerde, kontrolün kaybedilmesine ve diğer bağımlılık semptomlarına öncülük ettiğini bilir. İnternet bağımlılığına ilişkin nörobilimsel çalışmalar ,internet bağımlılığının altında yatan nöral sistemlerin madde bağımlılığına benzer olduğu varsayımını destekliyor.

Amerikan Psikiyatri Birliği(APA), Teşhis ve istatistik el kitabının 2013 basımında böyle bir internetle ilgili davranışı-İnternet oyunları- potansiyel bağımlılık oluşturabilen bozukluk olarak tanımladı(ç.n: Bunu “Further study” kapsamına almış metnin sonunda açıklamasını verdim)*. Fakat diğer internetle ilişkili davranışlar ,örneğin Pornografi bağımlılığı, bu kapsama alınmadı.

Bu araştırmayla beraber, bağımlılığın altında yattığı önerilen konseptlerin özetini ve internet bağımlılığıyla internet oynama bozukluğuna [ İnternet gaming disorder] ilişkin genel bir nörobilimsel bakış sunacağız. Dahası, pornografi bağımlılığı ile ilgili mevcut literatürü taradık ve sonuçları bağımlılık modeline bağladık. Bu pornografinin bağımlılık çerçevesine uyduğunun ve madde bağımlılığı ile aynı basit mekanizmaları paylaştığının çözülmesine yol açtı.

İnternet bağımlılığı ile ilgili yapılan çalışmalar ile birlikte, bağımlılığa yol açan internet davranışlarını, davranışsal bağımlılık olarak değerlendirmek için güçlü kanıtlar görüyoruz. Gelecekteki araştırmalar madde ve davranışsal bağımlılık arasında özel farklılıklar olup olmadığına bakmalıdır.


1.İntroduction

Bağımlılık alanında, değerlendirme ve tedavi açısından büyük etkileri olan devrim niteliğindeki bir paradigma** değişimi meydana geldi. “Bağımlılık” tarihsel olarak uyuşturucu ve alkolün problemli olarak aşırı kullanımı ile bütünleşmişken, son birkaç 10 yıl içinde bu anlayışımız gelişen nörobilimsel araştırmalar sayesinde değişti. Şimdi bağımlılık rahatsızlığının bütün bölümlerinde, çeşitli davranışlar kanıt olarak kullanılıyor: Ödül için; hafıza, ödül ve motivasyon merkezleri tekrar ve tekrar uyarılması.

Alkol, opoid ve kokain gibi çeşitli psikoaktif maddeler ile sınırların dışındaki cinsellik , pornografi , kumar gibi patolojik davranışlar ortak mekanizmalar içerirler.

Büyüyen nörobilimsel araştırmaların sonucu olarak, American Society of Addiction Medicine 2011 de resmen genişletilmiş bağımlılık tanımında madde kullanımı ve davranışları(bağımlılık) birlikte içerdi:

“ İlk olarak bağımlılık; beynin ödül, motivasyon ,hafıza ve ilişkili bölümlerinin kronik rahatsızlığıdır. Bu bölümlerdeki bir rahatsızlık karakteristik biyolojik, psikolojik ,sosyal ve ruhsal semptomlara öncülük eder. Bu, madde kullanımı ve diğer davranışlarla bireyin patolojik olarak ödül ve rahatlık peşinde koşması şeklinde yansıtılır.”

DSM-5 teki birçok pasajda görülebildiği gibi, APA ayrıca davranışsal bağımlılık olgusunu da kabul etmiştir. Örnek olarak “ Madde ile ilişkili bozuklular” bölümü yeniden adlandırılıp “Madde kullanımı ve bağımlılık bozuklukları” adını aldı ve “Maddeye bağlı olmayan bozukluklar” adlı yeni bir alt bölüm oluşturuldu. Ve belki de en önemlisi kumar bağımlılığının, “ kumar bağımlılığının uyuşturucu ile benzer ödül sistemleri aktive ettiğini ve madde bağımlılık bozuklukları ile karşılaştırılabilecek düzeyde bazı davranışsal semptomlar ürettiğinin görülmesi” gerekçesi ile bu alt bölüme alınması oldu. Ayrıca, internet oyun bağımlılığının teşhisi bölüm 3 teki Condition for Further Study* de yer aldı. APA bu yeni teşhisi desteklemek için basın toplantısında şunları söyledi:

“Araştırmalar , ne zaman bireyler internet oyununa dalsalar , bir uyuşturucu bağımlısının beyninin uyuşturucuya verdiği tepki gibi internet oyunlarına dalan bireylerin beyinlerinin aynı yolakları tetiklediğini öneriyor. Oyun zevk ve ödül duygusuna yol açan davranışları tetikler ve sonuçta aşırı derecede bağımlılık yapan bir davranış olarak kendini gösterir.”

Bu okuduğunuz inceleme gibi nörobilimsel çalışmaların büyük çoğunluğu bu beyanı destekliyor. Ne yazık ki APA IGD*** nin ayırıcı tanı bölümünde şu açıklamayı takip etti:

“Online oyunları içermeyen aşırı internet kullanımı(örnek: facebook gibi fazla sosyal medya kullanımı ; pornografi izlenmesi) internet oyun bozukluğuna benzemez ve gelecekteki çalışmalar burada önerilen yönergeleri takip etmelidir.”

Bu karar(açıklama) var olan ve ortaya çıkan bilimsel kanıtlarla tutarsızlık içindedir. Ve yürütülen bu çalışma(okuduğunuz) ,APA nın talebine yanıt olarak, devam eden pornografi tartışmasına katkıda bulunmayı hedeflemiştir.

APA neden daha genel bir teşhis olan İnternet Bağımlılığı’nın daha özel bir teşhis olan İnternet Oynama Bozukluğuna(IGD) indirgendiği açıkça belirtmemiştir. Bu açıkça belirtilememe durumu Davis’in Specific Problematic Internet Use’un orijinal konsepti ile ; Brand, Caier ve Young’un Specific Internet Addiction’ın güncellenmişiyle tutarlıdır. Bu ayrıca Griffith’in önerdiği, internetteki bağımlıklar ve internete yönelik bağımlılıklar arasındaki farklılaşmaya da uymaktadır****. Daha kolay ve belkide daha işlevsel bir açıklama önerilen İA( internet bağımlılığı) tanısını sürdürmek olurdu ama basitçe herhangi bir alttür ya da belirteç gerektirirdi: oyunlar ,pornografi , sosyal medya , alışveriş gibi. Sadece “oynama[Gaming]” sözcüğü yerine “davranış” kelimesi kullanılacak olsaydı, IGD için kullanılan tüm kriterler,referanslar ve IGD için listelenmiş çoğu kelime; bu durumda da kullanılabilirdi.

Aslında IA’nın DSM-5’ e eklenmesi için olan orijinal resmi teklif, bazı alt tipler içeriyordu: anlık mesajlaşma, pornografi kullanımı ve video oyunları.(Sonrasında sosyal medyayı da içerecek şekilde genişletildi.) DSM-5 te, potansiyel problematik davranışlar içeren internet kullanımının geniş skalası içinde yer alan devam eden bilimsel çalışmalar, İA nın ne olduğu ve etkilerini dizilecekti. Bu kapsayıcı yaklaşım hem daha öncelerinde hem de son günlerde önerilmiştir.

Daha spesifik alt tiplerle genişletilmiş bir problem olarak İA'yı kavramlaştırma, resmi bir yeniden değerlendirme için IA’yı hazır hale getirmiştir.

İnternetle ilişkili deneyimlerde bulunan, anahtar bir unsur vardır: Sürdürme(eylemi) yeteneği yani sürekli mouse’a tıklanması ya da parmağın ekranda kaydırılması. Yeniliğe dikkat etmek(belirgin ipuçları için çevrenin taranması)doğada hayatta kalmayı sağlar, ve araştırmalar gösteriyor ki bu durum beynin ödül sistemini aktive ediyor.

Bundan yola çıkarak, arama eylemi( örn: internette gezinmek) ödül sistemini tetikler. Günümüzde farklı uyaranlar almak sık sık internet oyunları ve internet pornografisi tarafından sağlanıyor.

Bazı internet aktivitelerinin, bitmeyen uyaran sağlama güçleri(ve ödül sistemini aktive etmleri)’yle olağan üstü uyaranlar olduğu düşünülmektedir. Bu beyinlerinde bağımlılıkla ilişkili değişiklik gerçekleşen kullanıcıların neden patolojik olarak bir arayış içinde olduklarını açıklamaya yardımcı olur. Nobel ödüllü bilim adamı Nikolas Tinbergen, olağan üstü uyaranlar fikrini ortaya attı, yani evrimsel olarak gelişmiş cevapları aşabilecek yapay bir uyaran olgusunu ortaya attı. Bu olguyu göstermek için Tinbergen, normal kuş yumurtalarından daha büyük ve daha renkli kuş yumurtaları hazırladı. Sürpriz olarak anne kuş daha canlı gözüken yapay yumurtaların üstüne otururken kendi yumurtalarını terk etti. Benzer olarak Tinbergen, daha büyük ve daha renkli kanatları olan dişi kelebekler hazırladı ve erkek kelebekler gerçek dişi kelebekler yerine yapay kelebekler ile çiftleşmeye çalıştı. Evrimsel Psikolog Dierdre Barret son çıkan kitabı olan Supernormal Stimuli: How Primal Urges Overran Their Evolutionary Purpose’da bu konsepti ele aldı.

” Hayvanların karşılaştıkları olağanüstü uyarıcılar çoğunlukla deneyciler tarafından yapılmıştır. İnsanlarınkiler ise kendileri tarafından.”

Barret’in örneklerinin aralığı şekerden pornografiye ya da yüksek tuzlu veya doğal olmayan tatlı abur cuburlardan ilgi çekici etkileşimli video oyunlarına kadar uzanıyor. Beynin doğal ödül sistemi geçmişteki atalarımıza kıyasla şimdi daha çok uyarıma maruz kalıyor. Evrimsel olarak buna gelişmemiş olan beynimiz bu yüzden bağımlılık durumuna yol açabiliyor.

İncelediğiniz metinde ilk olarak, madde veya davranışlarla ilişkili olup olmadığına bakmaksızın. Bağımlılık modelleri ve bağımlılık süreci hakkındaki nörobilimsel temelleri genel bir bakış içinde sunacağız. Metnin sonrasında, bağımlılığın genel olarak davranış yönüyle ilişkili var olan nörobilimsel araştırmaları, sonrasında ise daha spesifik bir problem olan kumar bağımlılığını, ve sonra da İA ile ilgili son çalışmaların akınına ve onun alt başlıkları olan oyun ve pornografiye değineceğiz.

Tartışılan çalışmaların çoğu laboratuvar deneyleri ziyadesiyle davranışı içeren bağımlılıkların temel yönünü inceledi.( işlevsel nörogörüntüleme ve yapısal ve dinlenme durumundaki nörogörüntüleme yöntemleri ile) Bunlar genel olarak bağımlılıkla ilişkili olan yerleşik bilime dayanır. İlgili yerlerde bağımlılığın sonucu olabileceği düşünülen beyin anomalileri gibi beyin araştırmaları ile parallerlik gösteren davranışsal noropsikolojik araştırmalara yer verdik.

Bağımlılıkla ilgili araştırmalarda- bu gerçekten geniş ve klinik olgularla, epidiyomolojiyle, sağlık etkileriyle, toplum sağlığı sonuçları etc. ile gittikçe büyüyen bir alan olmasına karşın- biz odağımızı öncelikle davranışla ilgili bağımlılıkları içeren nörobilimsel davranışlara daraltmayı seçtik.

Bu araştırma dizisi internet ve internetle ilgili bağımlılığın risk ve yaygınlıkla bütünleşmesini destekelese bile yine de nörobilimsel araştırmaların odağının dışında kalıyor. Bu nedenle bu incelemenin en büyük nedenlerini karşılayan, genel olarak bağımlılığın altında yatan nörokimyasal ve nörofizyolojik süreçleri ele alan çalışmalarla sınırlamanın mantıklı olduğuna inanıyoruz.

Umuyoruz ki bu inceleme düzinelerce internet bağımlılığı araştırmasının desteklediği gibi internet bağımlılığının diğer bağımlılık türleri gibi değerlendirilmesinin gerekli olduğunu açıkça ortaya koyacak ve olası tüm internet davranışlarının(bağımlılık) bağımlılık yapıcı olarak değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koyacak. Aslında internet bağımlılığının her alt türü de aynı kumar bağımlılığında olduğu gibi bağımlılığı gösteren belirli davranışlar şeklinde işaretler üretebilir. Özellikle IGD ve IPA gibi büyük alt tiplerini( IA'nın) araştıran çalışmaları vurgulayacağız. Aslında dünya çapındaki çoğu IA araştırması konuyu çeşitli internet davranışlarının ışığında inceler.

(ç.n burası makalenin introduction kısmının bitişi, ileri kısımlar çok teknik kaçıyor ve zaten forumda biraz zaman geçirmiş bir kimse yüzeysel de olsa anlamıştır-ileride bahsedilecek olan- bu sistemleri.)



*DSM-5’teki Conditions for Further Study bölümü resmi olarak bozukluk olarak alınmamış ancak belirtilmesinde fayda görülmüş bozuklukları içeren bölümdür.

**Paradigma: bir alandaki mevcut ve geçerli model.

*** Internet Gaming Disorder

**** Metnin orjinalinde “ ...between addictions to the Internet and addictions on the Internet .” şeklinde geçiyor. Tam olarak nasıl açıklanması gerektiğini anlamadım bilen varsa aşağıya yazabilir.
 

Rodion Romanoviç

Raskolnikov
Çevirmen Üye
Katılım
16 Şub 2021
Mesajlar
903
Tepki puanı
2,169
Puanları
160
Konum
Türkiye
Web Sitesi
1000kitap.com
"between addictions to the Internet and addictions on the Internet" cümlesinde şunu kastediyor sanırım; İnternet üzerindeki bağımlılıklar ve internete olan bağımlılıklar. Mesele pornografi internet üzerindeki bir bağımlıktır. İnternetin kendisi olan bağımlılık ise farklı bir kavram olarak ele alınmış sanırım.

Eline sağlık, harika bir iş yapıyorsun. Kolay gelsin! :)
 
shape1
shape2
shape3
shape4
shape5
shape6
Üst