Bağımlılıklarımızdan kurtulmaya karar verme aşamasına bir türlü geçemememizin ya da kurtulma sürecine başladıktan sonra pes edip bağımlılıklara geri dönmemizin en önemli nedenlerinden biri, bağımlı olan beynimizin kendisine çok inandırıcı görünen yalanlar söyleyebilmesidir. Bu süreç içinde kendinize bir sürü yalan söyleyecek, bir sürü bahane uyduracaksınız. Bu yalanları ve bahaneleri iyi tanıyın. Tanıyın ki kendinizi onlara inandırmayın.
1) Bırakma Sürecine Başlamadan Önce Son Bir Kez Daha Kullanayım
Normalde yapmanız gereken şey, bağımlılığınızı bırakmaya karar verir vermez bırakmanızdır. Fakat beyniniz size şu yalan söyleyecektir: "Son bir kez kullanayım da öyle bırakayım." Bu, beyninizin size oynadığı en sinsi oyunlardan biridir. PMO, sigara, şeker, bilgisayar oyunu, uyuşturucu madde, alkol ve daha nice bağımlılıkta bu nedenle başlamaya karar verecekken bir anda "son bir kez" adı altında bağımlılığınıza bağlı kalırsınız. O son kez denilen şey de asla son kez olmaz. Birkaç saat sonra sayacı bir kez daha "bu kez son" diyerek sıfırlarsınız ve bu böyle gider. Hâlbuki o bağımlılığınızın size verebileceği hiçbir şey yoktur. Onu son kez da kullansanız, bin kez de kullansanız bir faydasını görmeyeceksiniz ama zararını göreceksiniz. Bağımlılığınızla bir "son kez" vedalaşması yapmayın. Bu iyi bir fikir değil.
2) Son Kez Kullandıktan Sonra Sayacı Başlatmalıyım
Eğer bir sayaç kullanacaksanız sayacı, karar verdiğiniz andan itibaren başlatın. Çoğu zaman beynimiz bize şu yalanı söyler: "Şu an bırakmaya karar verdim ama son kullanmamın üzerinden üç saat geçti. Bu nedenle sayacı üç saat öncesinden başlatayım." Evet, o üç saat boyunca bağımlılığınız olan şeyi kullanmadınız ve sayacı üç saat öncesinden başlatırsanız, böylece zafer hanenize fazladan üç saat de yazmış olursunuz. Fakat bu yanlış bir düşüncedir ki çok kısa sürede, yukarıda anlattığım birinci yalana dönüşebilir. Hatta "son kez kullandığımda saat kaçtı hatırlamıyorum, hadi sayacı başlatmadan önce bir kez daha kullanayım" bile diyebilirsiniz. Bağımlılıklarınız sadece onları fiziken kullandığınız anlarla sınırlı değildir. Son kullanımızdan tamamen bırakma kararı verene kadar geçen birkaç saat de aslında ruhen bağımlıydınız. Hayatınızın dönüm noktası son kez kullandığınız an değildir, çünkü son kez kullanımızın öncekilerden bir farkı yoktur. Asıl dönüm noktası bırakmaya karar verdiğiniz andır. O an, sizin kendiniz için bir adım attığınız andır. Bu nedenle sayacınızı o andan itibaren başlatın.
3) Aynı Anda Birden fazla Bağımlılıkla Mücadele Etmemeliyim
Bu, benim kendime en çok söylediğim yalanlardan biriydi. Hatta sırf bu nedenle son zamanlarda bilgisayar oyunları ve şeker bağımlılığımı bir sürü bırakamadım. Bir bağımlılığı bırakırken diğerini de birkaç gün sonrasına bırakırdım. Fakat o birkaç gün sonrası hiç gelmezdi. Diğer bağımlılığı bırakamadığım gibi bırakmış olduğuma da kısa sürede geri dönerdim. Hâlbuki bağımlılıklar dopamin hormonu ile ilgilidir. Aslında dopamine bağımlıyız. Bu nedenle bir bağımlığı bırakırken diğerine devam ettiğimiz sürece aslında aşırı dopamin salgılamaya devam ediyoruz. Bu nedenle yerimizde sayıyoruz. Bir şeyin bağımlısı olduğunuzu fark ettiğiniz anda onu hemen bırakmaya karar verin ve bu kararınızı hemen uygulayın. Ertelemenin bir sonu yoktur.
4) Ben Artık İyileştim, Abartılı Olmayacak Şekilde Yeniden Kullanabilirim
Pek çok insan bağımlılıklarından kurtulmaya çalışırken ömür boyu sağlıklı ve huzurlu bir yaşama adım atmak yerine geçici bir mücadele vermek gibi bir hata yapar. İyileştikten sonra yeniden alkole, sigaraya, bilgisayar oyunlarına ya da PMO'ya döner. Bütün çaba boşa gider. Başta, ölçülü kullanacağını söyler ama hiç de öyle olmaz.
Alkolik olan bir arkadaşım vardı. Su gibi içki içerdi. Bir hastaneye yatıp tedavi gördü ve alkolden kurtuldu ama aklında hep şu düşünce vardı: "Bir kaç yıl sonra diğer normal insanlar gibi alkol kullanmaya, abartmadan içmeye, makul ölçülerde alkol kullanmaya başlayabilirim." Bu şekilde düşünerek iki yıl sonra sonra hazır olduğunu düşündüğünde yeniden içki içmeye başladı. Başta az içiyordu. "Alkolikler kadar değil, normal insanlar kadar içiyorum" diyordu. Fakat günden güne içtiği miktarı arttırıyor, yine de çok fazla içmediğini düşünüyordu. Peki sonra ne mi oldu? Yeniden su gibi içer hâle geldi. Eşinden ayrıldı, yuvası yıkıldı. Kendisi de yeniden hastaneye yattı.
Bunun gibi bir sürü örnek verilebilir. Yeniden sigaraya, şekere, PMO'ya başlayan pek çok insan var. Ben de bilgisayar oyunlarını birkaç ay bıraktıktan sonra "artık bağımlı değilim. Günde bir saati aşmayacak şekilde oynamaya başlayabilirim" dedim. Sonuç: Her gün saatlerce oyun oynamaya yeniden başladım.
Bağımlılığınız olan şey, sizin hayatınız mahvetti ya da mahvediyor. Onu ölçülü kullansanız dahi size bir faydası yok, hatta zararı var. Bırakma sürecinizin ilerideki aşamalarında beyniniz size iyileşmiş olan bir kişinin makul ölçülerde o şeyi kullanabileceği yalanını söyleyecek. Buna karşı uyanık olun. Geçmişe, yani bağımlılığa dönme hayaliyle bağımlılıktan kurtulmaya çalışmayın. Hayatınızı kökten değiştirmek ve hayatınızın sonuna kadar sağlıklı olmak için bağımlılıklarınızdan kurtulun.
Kimin olduğunu şu an hatırlamadığım çok güzel bir söz vardır: "Geçmiş, seni aradığında bırak telesekretere gitsin. Çünkü sana yeni hiçbir şey söylemeyecektir."
5) Sürecim Sağlıklı İlerlemiyor, Her Şeye Sıfırdan Başlamalıyım
Bağımlılığınızdan kurtulma süreciniz mükemmel bir şekilde ilerlememiş olabilir. Sürecinizi bozmasanız da bazı tetikleyicilere maruz kalmış olabilirsiniz. Sağlığınıza yeterince dikkat etmemiş olabilirsiniz. Pek çok şey olabilir. Süreciniz yeterince kaliteli ilerlemediği için beyniniz size şunu söyler: "En iyisi her şeye sıfırdan başlayayım ve bu sefer her şeyi doğru yapayım." Böylece sayacı sıfırlamak için aylar süren ilerlemenizi bir kenara bırakıp PMO yaparsanız ya da bağımlılığınız neyse onu yaparsınız. Fakat sürece sağlıklı bir şekilde başlayamazsınız çünkü chaser etkisi devreye girer. Sıfırdan başlamak beyninizin size söylediği en sinsi yalanlardan biridir. Çünkü sıfırdan başlamak, bağımlılığınız olan şeyi bir kez daha kullanmanızı gerektirir. Yani beyniniz sizi o şeyi bir kez daha kullanmanız için kandırmaktadır.
Evet, süreciniz kaliteli geçmemiş olabilir ama başa sararak daha kaliteli bir süreç yaşayamazsınız. Mevcut sürecinizi iyileştirmeye çalışın, onu daha kaliteli hâle getirin. Sürecinizdeki hataları bundan sonra yapmamaya çalışın. Ve aşırı mükemmeliyetçi olmayın. Hayatta her zaman sorunlar olacaktır. Sorunları bahane edip sıfırlamaya kalkarsanız hiçbir zaman sonuna kadar gidemezsiniz.
188 gündür porno izlemiyorum ve 57 gündür de mastürbasyon yapmıyorum. Yani 57 gün öncesine kadar porno izlemeden mastürbasyon yapıyordum. Eğer o gün "mastürbasyon yapıyorum ama porno izlemiyorum, bu süreç böyle hiç de iyi olmadı. En iyisi sıfırlayayım" deseydim yeniden porno izleyecektim, mastürbasyonu da hiç bırakamayacaktım ve bu günlere hiç gelemeyecektim. Veya tetikleyici bir içeriğe her denk geldiğimde sıfırlamaya kalksaydım birkaç günden öteye gidemezdim.
Şu an aklıma gelenler bunlar. Siz de beyninizin size söylediği yalanları bu başlık altında paylaşırsanız üzerine tartışabilir ve kendimizi bu yalanlara karşı hazırlayabiliriz.
1) Bırakma Sürecine Başlamadan Önce Son Bir Kez Daha Kullanayım
Normalde yapmanız gereken şey, bağımlılığınızı bırakmaya karar verir vermez bırakmanızdır. Fakat beyniniz size şu yalan söyleyecektir: "Son bir kez kullanayım da öyle bırakayım." Bu, beyninizin size oynadığı en sinsi oyunlardan biridir. PMO, sigara, şeker, bilgisayar oyunu, uyuşturucu madde, alkol ve daha nice bağımlılıkta bu nedenle başlamaya karar verecekken bir anda "son bir kez" adı altında bağımlılığınıza bağlı kalırsınız. O son kez denilen şey de asla son kez olmaz. Birkaç saat sonra sayacı bir kez daha "bu kez son" diyerek sıfırlarsınız ve bu böyle gider. Hâlbuki o bağımlılığınızın size verebileceği hiçbir şey yoktur. Onu son kez da kullansanız, bin kez de kullansanız bir faydasını görmeyeceksiniz ama zararını göreceksiniz. Bağımlılığınızla bir "son kez" vedalaşması yapmayın. Bu iyi bir fikir değil.
2) Son Kez Kullandıktan Sonra Sayacı Başlatmalıyım
Eğer bir sayaç kullanacaksanız sayacı, karar verdiğiniz andan itibaren başlatın. Çoğu zaman beynimiz bize şu yalanı söyler: "Şu an bırakmaya karar verdim ama son kullanmamın üzerinden üç saat geçti. Bu nedenle sayacı üç saat öncesinden başlatayım." Evet, o üç saat boyunca bağımlılığınız olan şeyi kullanmadınız ve sayacı üç saat öncesinden başlatırsanız, böylece zafer hanenize fazladan üç saat de yazmış olursunuz. Fakat bu yanlış bir düşüncedir ki çok kısa sürede, yukarıda anlattığım birinci yalana dönüşebilir. Hatta "son kez kullandığımda saat kaçtı hatırlamıyorum, hadi sayacı başlatmadan önce bir kez daha kullanayım" bile diyebilirsiniz. Bağımlılıklarınız sadece onları fiziken kullandığınız anlarla sınırlı değildir. Son kullanımızdan tamamen bırakma kararı verene kadar geçen birkaç saat de aslında ruhen bağımlıydınız. Hayatınızın dönüm noktası son kez kullandığınız an değildir, çünkü son kez kullanımızın öncekilerden bir farkı yoktur. Asıl dönüm noktası bırakmaya karar verdiğiniz andır. O an, sizin kendiniz için bir adım attığınız andır. Bu nedenle sayacınızı o andan itibaren başlatın.
3) Aynı Anda Birden fazla Bağımlılıkla Mücadele Etmemeliyim
Bu, benim kendime en çok söylediğim yalanlardan biriydi. Hatta sırf bu nedenle son zamanlarda bilgisayar oyunları ve şeker bağımlılığımı bir sürü bırakamadım. Bir bağımlılığı bırakırken diğerini de birkaç gün sonrasına bırakırdım. Fakat o birkaç gün sonrası hiç gelmezdi. Diğer bağımlılığı bırakamadığım gibi bırakmış olduğuma da kısa sürede geri dönerdim. Hâlbuki bağımlılıklar dopamin hormonu ile ilgilidir. Aslında dopamine bağımlıyız. Bu nedenle bir bağımlığı bırakırken diğerine devam ettiğimiz sürece aslında aşırı dopamin salgılamaya devam ediyoruz. Bu nedenle yerimizde sayıyoruz. Bir şeyin bağımlısı olduğunuzu fark ettiğiniz anda onu hemen bırakmaya karar verin ve bu kararınızı hemen uygulayın. Ertelemenin bir sonu yoktur.
4) Ben Artık İyileştim, Abartılı Olmayacak Şekilde Yeniden Kullanabilirim
Pek çok insan bağımlılıklarından kurtulmaya çalışırken ömür boyu sağlıklı ve huzurlu bir yaşama adım atmak yerine geçici bir mücadele vermek gibi bir hata yapar. İyileştikten sonra yeniden alkole, sigaraya, bilgisayar oyunlarına ya da PMO'ya döner. Bütün çaba boşa gider. Başta, ölçülü kullanacağını söyler ama hiç de öyle olmaz.
Alkolik olan bir arkadaşım vardı. Su gibi içki içerdi. Bir hastaneye yatıp tedavi gördü ve alkolden kurtuldu ama aklında hep şu düşünce vardı: "Bir kaç yıl sonra diğer normal insanlar gibi alkol kullanmaya, abartmadan içmeye, makul ölçülerde alkol kullanmaya başlayabilirim." Bu şekilde düşünerek iki yıl sonra sonra hazır olduğunu düşündüğünde yeniden içki içmeye başladı. Başta az içiyordu. "Alkolikler kadar değil, normal insanlar kadar içiyorum" diyordu. Fakat günden güne içtiği miktarı arttırıyor, yine de çok fazla içmediğini düşünüyordu. Peki sonra ne mi oldu? Yeniden su gibi içer hâle geldi. Eşinden ayrıldı, yuvası yıkıldı. Kendisi de yeniden hastaneye yattı.
Bunun gibi bir sürü örnek verilebilir. Yeniden sigaraya, şekere, PMO'ya başlayan pek çok insan var. Ben de bilgisayar oyunlarını birkaç ay bıraktıktan sonra "artık bağımlı değilim. Günde bir saati aşmayacak şekilde oynamaya başlayabilirim" dedim. Sonuç: Her gün saatlerce oyun oynamaya yeniden başladım.
Bağımlılığınız olan şey, sizin hayatınız mahvetti ya da mahvediyor. Onu ölçülü kullansanız dahi size bir faydası yok, hatta zararı var. Bırakma sürecinizin ilerideki aşamalarında beyniniz size iyileşmiş olan bir kişinin makul ölçülerde o şeyi kullanabileceği yalanını söyleyecek. Buna karşı uyanık olun. Geçmişe, yani bağımlılığa dönme hayaliyle bağımlılıktan kurtulmaya çalışmayın. Hayatınızı kökten değiştirmek ve hayatınızın sonuna kadar sağlıklı olmak için bağımlılıklarınızdan kurtulun.
Kimin olduğunu şu an hatırlamadığım çok güzel bir söz vardır: "Geçmiş, seni aradığında bırak telesekretere gitsin. Çünkü sana yeni hiçbir şey söylemeyecektir."
5) Sürecim Sağlıklı İlerlemiyor, Her Şeye Sıfırdan Başlamalıyım
Bağımlılığınızdan kurtulma süreciniz mükemmel bir şekilde ilerlememiş olabilir. Sürecinizi bozmasanız da bazı tetikleyicilere maruz kalmış olabilirsiniz. Sağlığınıza yeterince dikkat etmemiş olabilirsiniz. Pek çok şey olabilir. Süreciniz yeterince kaliteli ilerlemediği için beyniniz size şunu söyler: "En iyisi her şeye sıfırdan başlayayım ve bu sefer her şeyi doğru yapayım." Böylece sayacı sıfırlamak için aylar süren ilerlemenizi bir kenara bırakıp PMO yaparsanız ya da bağımlılığınız neyse onu yaparsınız. Fakat sürece sağlıklı bir şekilde başlayamazsınız çünkü chaser etkisi devreye girer. Sıfırdan başlamak beyninizin size söylediği en sinsi yalanlardan biridir. Çünkü sıfırdan başlamak, bağımlılığınız olan şeyi bir kez daha kullanmanızı gerektirir. Yani beyniniz sizi o şeyi bir kez daha kullanmanız için kandırmaktadır.
Evet, süreciniz kaliteli geçmemiş olabilir ama başa sararak daha kaliteli bir süreç yaşayamazsınız. Mevcut sürecinizi iyileştirmeye çalışın, onu daha kaliteli hâle getirin. Sürecinizdeki hataları bundan sonra yapmamaya çalışın. Ve aşırı mükemmeliyetçi olmayın. Hayatta her zaman sorunlar olacaktır. Sorunları bahane edip sıfırlamaya kalkarsanız hiçbir zaman sonuna kadar gidemezsiniz.
188 gündür porno izlemiyorum ve 57 gündür de mastürbasyon yapmıyorum. Yani 57 gün öncesine kadar porno izlemeden mastürbasyon yapıyordum. Eğer o gün "mastürbasyon yapıyorum ama porno izlemiyorum, bu süreç böyle hiç de iyi olmadı. En iyisi sıfırlayayım" deseydim yeniden porno izleyecektim, mastürbasyonu da hiç bırakamayacaktım ve bu günlere hiç gelemeyecektim. Veya tetikleyici bir içeriğe her denk geldiğimde sıfırlamaya kalksaydım birkaç günden öteye gidemezdim.
Şu an aklıma gelenler bunlar. Siz de beyninizin size söylediği yalanları bu başlık altında paylaşırsanız üzerine tartışabilir ve kendimizi bu yalanlara karşı hazırlayabiliriz.
Son düzenleme:
